İçindekiler
Fren balataları, aracın en önemli parçaları arasında kabul edilmektedir. Etkili bir sürüş için fren balatalarının düzenli olarak kontrolünün yapılması son derece önemlidir. Bu konuda yapılan pek çok araştırma göstermiştir ki, doğru bakım yapılmış araçlar belirlenen fren mesafesinde duruş yaparak pek çok kazada kurtarıcı rolü üstlenmiştir. Peki ama fren balatası ömrü ne kadar? Ne aralıklarla değiştirmek gerekir? Bu soruların cevabına yer verelim istedik…
İsviçre merkezli otomobil araştırma şirketi Yu*Co. tarafından yapılan araştırmada hiç kullanılmayan araçların fren balatalarının bile 1440 gün (4 sene) sonra koruyuculuğunun %70 oranında azaldığını gözler önüne sermiştir. Başka bir deyiş ile ne kadar aracınızı az kullanıyor olsanız da aralıklarla fren balatalarını değiştirmeniz gerektiğini unutmayın!
Fren Balatası Ömrü Ne Kadardır?
Bu soru sürüş alışkanlıklarına bağlıdır. Her 20.000 kilometrede bir ustanıza balata kontrolü yaptırmanız tavsiye edilmektedir.
Bunun dışında 40.000 – 50.000 kilometrede bir mutlaka değiştirilmesi tavsiye edilir.
Fren balataları denilince “Fren balataları ne kadar dayanır?” sorusunun cevabının birkaç değişkene bağlı olduğunu söyleyebiliriz. Bazı araçlar diğerlerinden daha güçlü fren balataları gerektirir. Yarı kamyonlar gibi ağır araçlar, küçük araçlardan daha dayanıklı fren balatalarına ihtiyaç duyar. Ancak binek araçlar bile fren balatalarını beklenen ömürlerinden önce aşındırabilir.
Fren balataları aşırı agresif hareketlerle daha hızlı aşınma gösterir.
Motor Freni Kullanın!
Özellikle rampalardan aşağı inerken aracınızı boşa atmak yerine viteste olmasını alışkanlık haline getirin. Bu ani bir frenleme durumunda aracınızın balatasının daha uzun ömürlü olmasını sağlayacaktır. Bu sayede hem hız kesecek hem de balatalarınızı koruyacaksınız.
50.000 ila 100.000 Kilometre mi?
Arabanız söz konusu olduğunda, fren balatalarınızın ne kadar dayanacağının farkında olmalısınız. Genel olarak konuşursak, her 30.000 ila 70.000 km’de bir değiştirilmeleri gerekir. Ancak, birkaç basit yönergeyi izlerseniz bu sayı biraz daha az olabilir. Her şeyden önce, yağınızı her değiştirdiğinizde fren balatalarınızı kontrol ettiğinizden emin olmalısınız. Bu, fren balatalarının iyi durumda olmasını sağlamanın en iyi yoludur.
Fren yaparken bir ses veya titreşim duyarsanız, fren balatalarınız aşınmıştır. Bu normal değil. Fren balataları yeni ise bu gürültüyü yaşamamalısınız. Frene bastığınızda fren pedalı titrerse, bu bir başka bozulma belirtisidir. Neyse ki, fren balatalarınızın ömrünü ve ne kadar dayanabileceklerini tahmin etmenize yardımcı olabilecek yöntemler var.
Agresif sürüş alışkanlıkları
Agresif sürüş alışkanlıkları, fren balatalarınızın ömrünü kısaltabilir. Fren balatalarınızdaki gerilimi azaltmak için frenlerinizi çarpmaktan veya durmaktan kaçının. Karayolu sürüşü, fren balatalarınızı şehir içi sürüşe göre daha uzun süre korur, bu da çok daha fazla frenleme ve daha kısa balata ömrü içerir.
Agresif sürüş tehlikeli bir alışkanlıktır, ancak aynı zamanda fren balatalarınızda daha fazla aşınma ve yıpranma ile sonuçlanır. Agresif sürüş, frenlerinize çok fazla baskı yapmanın yanı sıra, aracınızın verimini düşürür ve fren balatalarınızın ömrünü kısaltır.
Fren Balatasının Bittiği Nasıl Anlaşılır?
Bunu anlamak için aracınızı yakından tanımanız gerekir. Frenlerin normalden daha geç tepki vermesi balatanın azaldığı yada güçsüzleştiği anlamına gelir. Bazı araçlarda fren pedalına tepki (takırtı) şeklinde de ortaya çıktığını gösterir.
Fren balatasının azalması zor anlaşılsa da bittiğini anlamak çok zor değildir. Klasik olarak çok zor tutan frenler ve sert tepkilerle ortaya çıkar.
Fren balatalarında kullanılan malzemeler
Fren balatalarında kullanılan iki ana malzeme türü vardır: metalik elyaflar ve organik dolgu maddeleri. Metalik lifler, kıyılmış çelik tel, demir tozu, bakır lifler ve grafitten oluşur ve fenolik reçine gibi organik bağlayıcılarla birleştirilir. Organik dolgu maddeleri, kauçuk tozu ve mika gibi malzemeleri içerir. Dolgu maddesi olarak seramik ve seramik aşındırıcılar da kullanılır.
Doğal olarak oluşan lifli bir mineral olan asbest, 20. yüzyılın büyük bölümünde fren balatalarında takviye malzemesi olarak kullanılmıştır. Ancak kanserojen özellikleri ve sağlık riskleri yasağını zorladı. Asbest bazlı fren balataları dünyanın bazı bölgelerinde hala mevcut olsa da, diğer sürtünme malzemeleri türlerine kıyasla payları nispeten küçüktür. Genellikle baskı balata değişimi ile aynı zaman aralığında değişim önerilmektedir.
Değiştirme aralıkları
Fren balatalarının değiştirme aralığı sürüş tarzına göre değişir. Sürüş sırasında yavaşlama eğilimindeyseniz veya daha sık frene basıyorsanız, fren balatalarınızı daha erken değiştirmeniz gerekecektir. Genel olarak, bir dizi fren balatası 50.000 ila 70.000 km arasında sürer. Önerilen değiştirme aralıkları hakkında daha fazla bilgi edinmek için kullanıcı el kitabınıza da bakabilirsiniz.
Genel olarak, yeni bir fren balatası 12 mm kalınlığa sahiptir. Aracınızın frenleri 6 mm’den daha kalınsa, değiştirme zamanı bir gıcırtı sesi duyduğunuz andır. Bu gıcırtı sesine her 3 mm’de bir rotora temas eden metal bir çapak oluşmasına neden olur.
KAYNAKLAR